'آنتونی كویین' با نام كامل 'آنتونیو رودولفو اوكزكا كویین' 21 آوریل سال 1915 در چیاهوای مكزیك از پدری مكزیكی و مادری سرخپوست به دنیا آمد.

وی كودكی فقیرانه خود را در حومه لس آنجلس گذراند و پس از مرگ پدر، در 10 سالگی ترك تحصیل كرد.

در این سال ها مشاغل مختلفی را از كارگری كشتارگاه تا نقاشی و بوكس حرفه ای تجربه كرد.

علاقه به بازیگری سرانجام او را به سمت استودیوهای فیلمسازی كشاند اما انگلیسی لهجه دارش مانع بزرگی سر راه او برای رسیدن به نقش می شد.

كویین سرانجام در 21 سالگی با ایفای نقش یك سرخپوست جلوی دوربین رفت و نقشی چند دقیقه ای را تجربه كرد.

جالب آنكه نقش اول آن فیلم - گاری كوپر - كه بارقه ای از استعداد بازیگری را در كویین دیده

بود، او را به ادامه راه تشویق كرد.

كویین تا پنج سال بعد نقش های كوتاه بسیاری را تجربه كرد تا آنكه 'روبن مامولیان' او را برای فیلم 'خون و شن' انتخاب و نقش پررنگ تری را به كویین واگذار كرد.

تا پایان جنگ دوم جهانی آنتونی كویین در فیلم های بیشتری ایفای نقش كرد كه اغلب آنها از كیفیت متوسطی برخوردار بودند.

با ورود به دهه 50 میلادی، دوران طلایی بازیگری او نیز با فیلم درخشان 'زنده باد زاپا' ساخته 'الیا كازان' آغاز شد و كویین در كنار 'مارلون براندو' بازی خوبی را نشان داد كه در سایه بازی درخشان براندو آنچنان كه باید دیده نشد.

فیزیك خاص چهره كویین و تبار مكزیكی وی نقش بسزایی در كیفیت نقش آفرینی او داشت كه اعضای آكادمی اسكار را به اعطای اسكار بهترین بازیگر نقش مكمل به او متقاعد كرد.

چهره نسبتا خشن و مردانه كویین در دورانی كه فیلم های گلادیاتوری و به اصطلاح تاریخی روی بورس بود، او را به چهره محبوب فیلم های این گونه تبدیل كرد و نقش های متعددی را نصیب او ساخت كه دستمزد كویین را ارتقای بسیار بخشید.

از جمله آنها می توان به 'اولیس' و 'آتیلا' اشاره كرد كه هیچیك در كارنامه هنری این بازیگر بزرگ، ماندگار نشدند.

'شور زندگی' ساخته 'وینسنت مینه لی' از جمله كارهای متفاوت آنتونی كویین است كه به زندگی 'ونسان ونگوگ' كه نقش او را 'كرك داكلاس' ایفا كرد، می پرداخت.

كویین نیز در نقش یكی از مهمترین نقاشان تاریخ یعنی 'گوگن' ظاهر شد و بازی درخشانی را

نیز ارائه كرد كه دومین اسكار بهترین نقش مكمل را برای وی به ارمغان آورد.

كویین كه كارش را با فیلم های وسترن آغاز كرده بود سرانجام در سال پایانی دهه 50 میلادی در یكی از وسترن های جذاب تاریخ سینما یعنی 'آخرین قطار گان هیل' ایفای نقش كرد و بار دیگر در كنار كرك داگلاس قرار گرفت.

فیلمی با قصه آشنای انتقام كه تعلیق بسیاری در آن موج می زند و سكانس پایانی آن را می

توان یكی از نفسگیرترین فصول تاریخ سینما به حساب آورد.

آنتونی كویین در دهه 60 میلادی به خاطر تعدد فرزندان و زندگی خانوادگی شلوغ خود،

بسیار پركارتر شد و به همین خاطر نیز در چند فیلم های پیش پاافتاده نیز ایفای نقش كرد.

با این حال از حضور در فیلم های ماندگاری همچون 'توپ های ناوارون'، 'باراباس'، 'مرثیه ای برای یك سنگین وزن' غافل نشد كه هركدام در یك گونه سینمایی قرار می گیرند.

در اولی خود را یك كشیش جا زده و پس از ورود به كلیسا آرام آرام متحول می شود.

در 'باراباس' نیز به سینمای گلادیاتوری بازگشت موفقی داشت و نقش اصلی فیلم را به خوبی از آب درآورد.

'مرثیه ای برای یك سنگین وزن' داستان مشتزنی به نام 'لوییس ریورا' است كه كویین به بهترین شكل در قالب نقش فرورفته و تصویری تكان دهنده از زندگی این شخصیت واقعی را ارائه كرده است.

'لارنس عربستان' ساخته دیوید لین نیز از دیگر فیلم های شاخص كارنامه كویین است كه نقش او چندان جای كار نداشته و فیلم بیشتر حول محور 'پیتر اوتول' در نقش 'لارنس' می چرخد.

دو سال بعد كویین یكی از بهترین نقش های عمر خود را در فیلم 'زوربای یونانی' ایفا كرد. نقش 'الكسیس زوربا' كه سرانجام اسكار بهترین نقش اول را نصیب كویین كرد، كاملا با فیزیك و چهره او مطابقت داشته و این امر را می توان یكی از پایه های اصلی موفقیت فیلم به حساب آورد.

فیلم داستان نویسنده جوان انگلیسی است كه برای بازگشایی معدنی كه از پدر یونانی خود به ارث برده عازم جزیره 'كرت' می شود و در آنجا 'زوربا' كارگر قوی جثه محلی را برای

آشپزی و كارگری استخدام می كند.

'زوربای یونانی' كه براساس رمان 'نیكوس كازانتاكیس' ساخته شد، بدون شك مدیون نقش آفرینی فوق العاده كویین در نقش 'زوربا' است كه لحن شوخ و شنگی به آن بخشید.

دهه 70 میلادی را می توان دوران افول كویین به حساب آورد، زیرا دیگر در این سال ها جز پاره ای موارد، نقش مهمی به او پیشنهاد نشد و او نیز صرفا برای گذران زندگی به بازی در فیلم های معمولی تن داد.

'قرارداد مارسی' ساخته 'رابرت پریش' از جمله آنهاست؛ تریلری جذاب با بازی های درخشان

كویین و 'مایكل كین' كه در عین سرگرم كننده بودن، دارای ارزش های هنری نیز است.

آنتونی كویین در سال های پایانی دهه 70 میلادی دو نقش به یادماندنی و بسیار ارزشمند برای مسلمانان جهان ایفا كرد؛ نخست در فیلم 'محمد رسول الله(ص)' ساخته مصطفی عقاد در نقش حمزه عموی پیامبر(ص) ظاهر شد و اقتدار و شجاعت منتسب به این بزرگوار در روایات را به بهترین شكل به نمایش گذاشت.

چهره تا اندازه ای خشن كویین در این اثر به مدد یك چهره پردازی دقیق به چهره ای

دوست داشتنی و مهربان و در عین حال با اقتدار تبدیل شد كه نقشی كلیدی در ماندگاری این نقش داشت.

یك سال بعد مصطفی عقاد در رابطه با 'عمر مختار' قهرمان ملی لیبی، فیلمی با عنوان 'شیر صحرا' ساخت و نقش عمر مختار را به آنتونی كویین سپرد.

كویین در این فیلم چنان در نقش فرورفت كه دیگر نمی توان او را از نقش تفكیك كرد.

سكانس نماز خواندن 'عمر مختار' و نیز بخش اعدام او فوق العاده از كار درآمد كه بازی درخشان و خیره كننده آنتونی كویین بیشترین تاثیر را در كیفیت والای آن داشت.

در دهه 70 میلادی همچنین آنتونی كویین در اثری به نام 'كاروان ها' به كارگردانی جیمز فارگو و محصول مشترك ایران و آمریكا در كنار بازیگران ایرانی از جمله 'محمدعلی كشاورز' به ایفای نقش پرداخت.

'كاروان ‌ها' درامی ماجراجویانه، و داستان آن برگرفته از كتابی به همین نام نوشته 'جیمز میشنر' بود كه برخی منتقدان آن را كپی بسیار ابتدایی از فیلم 'لورنس عربستان' دانستند.

در دهه های 80 و 90 میلادی آنتونی كویین بسیار كم كار شد و برخلاف سال های اوج، به

بازی در فیلم های تلویزیونی نیز پرداخت.

در این میان فقط می توان به فیلم های 'آخرین قهرمان اكشن' و 'قدم زدن در میان ابرها' ساخته آلفونسو آرائو اشاره كرد كه این دومی از كیفیت بهتری برخوردار بود و نقش 'دون پدرو'

كاملا با خصوصیات فیزیكی و روحی آنتونی كویین همخوانی داشت.

آنتونی كویین كه طی زندگی هنری خود در بیش از یكصد فیلم ایفای نقش كرد، سرانجام در سوم ژوئن سال 2001 میلادی در 86 سالگی در بوستون درگذشت.

فراهنگ ** م.ج ** 9173 ** 1071